К основному контенту

Գարնանային էտյուդներ


Եթե որոշես, որ ժամանակն է  շուրջդ նայելով քայլելու, ապա մոտեցիր թերթի կրպակներից որևէ մեկին, քանի որ պատմվածքներս կարող ես կարդալ «tvալիք» շաբաթաթերթի համարներում: 


Գարնանային էտյուդներ





Անդարձ կարոտով բողբոջող ներկայից մի կաթիլ կաթնաջուր է հոսում, սնուցում ճյուղն ապագայի։ Չորացրած ձմռան անցյալ բնավորությունը ճաքերի էր բաժանել ինչ-որ այգու մարդկային կոկորդը, որից որպես բերք միտք է ծնվում։
Փշաքաղությունը մեջքով վազում էր, ծաղկափոշին քթով գարուն էր ներարկում։ Տարիների արտահոսքը ամեն գարուն զգացնել է տալիս բնության հասակը, որ մարդ է կոչվում։ Սրտով արագություն է քամվում, երակներով մարդիկ են վազում, աչքերում՝ մեղքի կրակներ։ Շուրթերը տաք են, օդը ներսում եռում է ու խարկում ամեն տեսակ մթնոլորտ։
Նորից ծնվում է ինչ-որ առաջնեկ, որ փոխելու է նախորդների չիրագործած ապագան։

***

- Վերև, միայն վերև, մի քիչ էլ վերև, արի դեպի ինձ, գլուխդ բարձր, դե, կարող ես, ձգվիր, չէ որ արժանի ես համբույրիս։ Հպարտ արի, գոհ արի, չփնթփնթաս, նորից ես ծնվում։ Կամք կա քո մեջ, ինձ ես օգնելու, որ հավատանք մեր ուժերին,- ամեն գարուն ամեն ծաղկի ասում էր արեգակնամայրը տիեզերքի:


ՇարունակՎել



«Վ» տառը հայհոյանքոտ աչքերով ոտքից գլուխ չափում է մեզ․ այն բառերում, որտեղ հայտնվում է։ Նույն ապրՎելու դեպքում տպավորություն է, թե կյանքն է մարդուն ապրում։ Մարդն էլ շան պես բաց չի թողում իր տիրոջը, որովհետև, երբ կյանքն իրեն որդեգրեց ու տվեց հավատարիմ լինելու շղթան, մարդն էլ շան պես խոստացավ ամեն գնով պաշտպանել իրեն կերակրողին։
Մեր մատնահետքերից սկսած մինչև սոցկայքային գաղտանբառեր մենք արտառոց տարբեր ենք։ Նպատակներին հասնելիս հազար ուղիներ ենք մաքրում, հետո վազում նոր տերևաթափ եղած ծառուղին, որովհետև մեզ դուր է գալիս կյանքն ապրելը, այդ ընթացքում պետքական լինելը։ Վախենում ենք ձանձրանալուց, ամեն գնով ստեղծում ենք առիթներ, որ տան բազկաթոռը քիչ հանդիպի մեր հետույքին։
ՇարունակՎելն էլ կենսակերպ է։
Փողոցում ծեծվողը հենց գլուխը բարձրացնի գետնից, ուրեմն շարունակՎում է։ Հենց սիրախեղդը մոռացավ իր հիվանդագին զգացմունքն, ուրեմն շարունակՎում է։ Հենց ներեցինք մեզ նեղացնողին՝ շարունակՎում ենք ու թույլ տալիս դիմացինին, որ շարունակՎի։
Սրա հակառակն է աղետ, երբ կանգնած ես մայթեզրին ու նայում ես կյանքի մարդաշատ երթևեկին ու դու չկաս ոչ մի կյանքային պատմության ղեկին։ Կանգնած հետևում ես, հետևությունների հասնում ու հասկանում, որ ինչպես կրթական համակարգում, այնպես էլ այստեղ տեսլականդ դիր գրպանդ, հավաքիր քեզ ու մանկության վախերիդ պես հաղթահարիր կյանքի հոսքը, թռիր այնտեղ, որտեղ իրարից այդքան տարբեր հերոսները կոչված են մարդ։ Այդժամ կգիտակցես, որ սա մկրտության պես մի բան է, կամ էլ՝ անհավատի հարցերի պատասախններն ունեցող կրոն։


© Շ․ Ասատրյան

Комментарии

Популярные сообщения из этого блога

ՄՏԱԾԵԼԱԿԵՐՊԻ ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ, ՔԱՐՈԶԻ ՊԱՏՈՒՀԱՆ Օվերթոնի «պատուհանը» մշակված մի մեխանիզմ է, որի միջոցով հասարակությանը կարելի է ընտելացնել անհանդուրժելի երևույթներին (անբարոյականությունից մինչև մարդակերություն)։ Այս մեխանիզմը կազմված  է մի քանի քայլերից, դրա կիրառումից  հետո ենթագիտակցությունը պարտության է մատնվում։ Դիտարկենք միասեռականության թեման։ Այն քննարկելիս առաջին արձագանքը, որը մասսայականություն է վայելում՝ դա ամոթն է, չնայած այս երևույթն ունի դարերի պատմություն։ Մեկ այլ տեսանկյունից՝ 20-րդ դարից մինչև մեր օրեր հասարակությունը հետևում է Օվերթոնի «պատուհանի» մեխանիզմին։ ԶԼՄ-ներն այս ծրագրի մի մասն են կազմում, քանի որ  միասեռականության թեման շոշափելիս այն շատ դեպքերում ներկայացվում է  հիվանդություն, իսկ արվեստի դեպքում արտիստիկ շեղում, որը նորմալ է ․ «անձը տաղանդավոր է և նրան ամեն բան թույլատրելի է»։ Ի հակասություն նախորդ օրինակի՝ շատ լրագրողներ իրենց նյութերում ներգրավում են միասեռականներին և զոհի հոգեբանությամբ հարցազրույցներ են հրապարակում։ Զ...

Հեր ջան

 Մնգոն պրծնելուց հետո մեր քուչում կանգնեցրին վռատար։ Գնդակից ուդառ ուտելը առօրյա պարտականություն էր։ Ես փոքր էի ու պիտի ենթարկվեի թաղի լավերին, որ վաղը չէ մյուս օրը մազս ծռող լիներ, դրա մազն էլ ծռողներ լինեին։ Էս ընգերություն չէր, էս ապահովագրություն էր։ Իմ ընգերը մյուս վռատարն էր, որը էլի փոքր էր ու գոյատևման համար էր բզոցին ուտում։  Ես Հակոբն եմ, փոքր ժամանակ՝ Հակոբիկը։ ԻԿ-ը ուրշիների ինքնահաստատման հաղթաթութղն էր, առանց ԻԿ-ի իրենք նվաստ էին, կամ էլ ինձ հավասար։ Բա տենց կլինե՞ր։ Էն ժամանակ մերս ու հերս անտանելի կռվում էին, մերս չէր սիրում դատարկ սառնարան, հերս չէր սիրում փնթփնթան կնիկ։ Բայց իր պեսին ուրիշը յոլա չէր տանի։  Մերս ունի պեպենոտ քիթ, սիրուն ու սպիտակ մաշկ, մատները կարճլիկ են, բայց նուրբ ու մի քիչ ցից երակներով։ Անունը՝ Նախշուն՝ ճիշտ իր պես, ապրեն տատս ու պապս։ Մերս նուրբ կին է, բայց փշոտ բնավորություն ունի։ Որ մեկին չսիրեց․․․ թող ու փախի։ Մազերը մամայի ուղիղ են ու ռիժիկ, ոնց որ կտավի կին լինի։ Բայց այ աչքերը, չգիտեմ, դրանց նայելիս երբեք գույնը չեմ հասկացել, ո...

Ափից ներս

Առավոտ ; 9:34 ։   Բ ացեց աչքերը , նայեց առաստաղին , հետո պատերին նայելով ջոկեց , որ գիշերվա ննջից արթնացել է , օրը նորի ց տշելու ժամանակն էր ։ Վեր կացավ , հագավ քստքստացնող չստերն ու կոմֆորտ սենյակից մագլցեց չիշիկանոց , հենման դիրքից ուղղվեց , մի աչքը փակ աջ ընդունեց , հայտնվեց բաղնիքում , հայելին պատից իրեն էր նայում , բայց ոչ մի հայելի չէր կարա ձախ աչքն էլ բացել տար , դրա համար սառը ջրի չըլըմփոց էր պետք ։ Մեկ - մեկ մինչ և պատուհան էր հասնում , որ սառը օդը  խփի դեմքին , որ զգաստանա։ Սենյակից ալկոհոլի ու դառը չայի հոտ էր ցնդում , գիշերն ինչ - որ մեկը անկողնու մեջ պառկած շուրջերկրյա ճանապարհորդություն էր անում , ուզում էր հասկանար՝ խի է պառկած , եթե ամեն օր նույն ժամին աման էր լվում ու հայհոյում բոլոր տեսակ ամանները , որոնց մեջ թքախառը սննդի մնացորդներն էին։ Բայց նեռվախախտ պահերին մե՛կ մետալ ռոքն էր փրկում, մե՛կ աման լվալը։ Ներսի մեղքը դրսի կեղտով լվալ գիտեր...